BƯỚU NHÚ LOẠI TẾ BÀO CHUYỂN TIẾP BÀNG QUANG
Bs Lê Lý Trọng Hưng
Bs Nguyễn Thị Thu Anh
THUẬT NGỮ
Thuật ngữ cũ: transitional cell papilloma
Thuật ngữ mới: urothelial papilloma
GIỚI THIỆU
Bướu nhú loại tế bào chuyển tiếp là u lành tính dạng polyp ở bàng quang.
Thường gặp ở nam giới dưới 50 tuổi và có thể gặp ở trẻ em.
Đặc trưng bởi các lõi mạch máu mỏng manh được lót bởi biểu mô tiết niệu có độ dày và tế bào học bình thường
ĐẶC ĐIỂM
- Bướu nhú tế bào chuyển tiếp hiếm gặp, chiếm 4% trong số u hệ niệu không xâm lấn (non-invasive urothelial neoplasms) với diễn biến lâm sàng lành tính: hiếm khi tái phát nếu cắt bỏ hoàn toàn
- Khối u ngoại sinh bao gồm các lá nhú mỏng được lót bởi các tế bào ô nổi bật
- Cần được phân biệt với các bướu có hình thái tương tự, bao gồm u nhú tiết niệu có tiềm năng ác tính thấp (PUNLMP), ung thư biểu mô tiết niệu, viêm bàng quang polypoid và polyp biểu mô sợi
NGUYÊN NHÂN
Nguyên nhân chính xác phần lớn vẫn chưa được biết vào thời điểm này .
Người ta tin rằng u nhú bàng quang có chung các yếu tố căn nguyên với các khối u tiết niệu khác bao gồm hút thuốc, tiếp xúc nghề nghiệp với hydrocacbon clo hóa, hydrocacbon thơm đa vòng, amin thơm và asen.
VỊ TRÍ
Bất kỳ vị trí nào trong bàng quang, vị trí thành sau hoặc thành bên gần lỗ niệu quản và niệu đạo là những vị trí thường gặp nhất.
LÂM SÀNG
Tiểu máu không đau vi thể hoặc đại thể.
CHẨN ĐOÁN
- Hình ảnh: siêu âm
- Nội soi bàng quang: tổn thương nhú, kích thước thay đổi, thường đơn độc.
- Cần sinh thiết/cắt bỏ khối u bàng quang qua niệu đạo để chẩn đoán.
CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT
- U nhú tiết niệu có tiềm năng ác tính thấp (Papillary urothelial neoplasm of low malignant potential – PUNLMP)
- Ung thư biểu mô tiết niệu nhú không xâm lấn mức độ thấp
- Viêm bàng quang dạng nhú
- Polyp biểu mô sợi
ĐIỀU TRỊ
Phẫu thuật cắt polyp qua ngã nội soi niệu đạo
TIÊN LƯỢNG
Tỷ lệ tái phát của u nhú tiết niệu là dưới 8%.
Tỷ lệ tiến triển thành ung thư là dưới 1%.
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
- https://www.pathologyoutlines.com/topic/bladderpapilloma.html
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8915383/#:~:text=Urothelial%20papilloma%20is%20a%20rare,core%20covered%20by%20normal%20urothelium.
- https://pubs.rsna.org/doi/10.1148/rg.2017170031?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori%3Arid%
- https://exonpublications.com/index.php/exon/article/view/papillary-urothelial-neoplasms/1157
CA LÂM SÀNG 1:
-
- Bệnh nhân nam 60 tuổi, có triệu chứng đi tiểu ra máu. Tiền căn gia đình không có người thân mắc bệnh ung thư.
- Kết quả siêu âm:
- Vùng bụng trên bình thường
- Bàng quang:
- Vị trí ngay phía trước tiền liệt tuyến có tổn thương dạng khối polyp, echo dày kích thước 10x8mm, thành bàng quang cạnh bên dày không đều, bề dày #4mm. Tổn thương này không lấp vào lối niệu quản nội thành hai bên. Siêu âm doppler vi mạch cho thấy tín hiệu mạch máu rải rác bên trong. Siêu âm Doppler màu cho thấy các tia niệu quản hai bên bình thường
- Dịch bàng quang đồng nhất, không xuất huyết, không cặn lắng.
- Các cơ quan và cấu trúc lân cận bình thường, không có hạch bệnh lý và không có dịch ổ bụng.
- Điều trị: Phẫu thuật cắt polyp qua ngã nội soi bàng quang và hóa trị tại chỗ.
- Kết quả giải phẫu bệnh: bướu nhú loại tế bào chuyển tiếp.
